Νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου. Λύνει ή δημιουργεί προβλήματα;

Να επισημάνω από την αρχή ότι όσα θ' ακολουθήσουν έχουν σαν μοναδικό σκοπό  να προβληματίσουν πάνω σ' ένα πολύ σοβαρό θέμα που έχει να κάνει με την ταυτότητα φύλου του καθενός μας, που, σαν βασικό στοιχείο της προσωπικότητάς μας, καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή μας και τις σχέσεις μας με τους συνανθρώπους μας.

Ως εκ τούτου, τίποτα απ' αυτά που θα διαβάσετε δεν έχει σκοπό να θίξει την αξιοπρέπεια κανενός, ούτε και διεκδικεί το αλάθητο της κρίσης ή εκτίμησης.

Αφορμή για την παρούσα ανάρτηση είναι η ψήφιση από τη Βουλή των Ελλήνων του νόμου για την νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου. Πρακτικά, η εφαρμογή αυτού του νόμου σημαίνει ότι, με μια απλή δήλωση-αίτηση, οποιοσδήποτε από εμάς μπορεί να ζητήσει ν' αλλάξει η αρχική καταχώρηση φύλου του (που είναι το βιολογικό φύλο που καταχωρήθηκε κατά τη γέννησή μας) σε όλα τα επίσημα έγγραφά του (ληξιαρχική πράξη γέννησης, ταυτότητα, κλπ.).

Οι μόνοι περιορισμοί σ' αυτό είναι, για μεν τους ενήλικες, να μην είναι έγγαμοι, για δε τους από 15 ως και 17 ετών, να υπάρχει θετική γνωμοδότηση από αρμόδια ιατρική επιτροπή.

Αυτή η αλλαγή μπορεί να ζητηθεί μόνο άλλη μία φορά, ενώ δεν τηρείται κανένα αρχείο που να φανερώνει ότι έχει λάβει χώρα (κανείς, δηλαδή, δεν γνωρίζει ότι η ληξιαρχική πράξη, για παράδειγμα, δεν είναι η πρωτότυπη).

Πριν προχωρήσουμε παρακάτω, κρίνω σκόπιμο να δούμε ποια ήταν η μέχρι τώρα ισχύουσα κατάσταση πάνω σ' αυτό το θέμα. Κατ' αρχήν, στην αρκετά σπάνια περίπτωση που ένα παιδί γεννιέται με χαρακτηριστικά και των δύο φύλων, καλούνται οι γονείς, με την επιστημονική βοήθεια των γιατρών, να διαλέξουν ποια όργανα είναι καλύτερα ν' αφαιρεθούν χειρουργικά και ποια να μείνουν και, ίσως, να ενισχυθούν με κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, ώστε το βρέφος ν' αναπτύξει τα βιολογικά χαρακτηριστικά του ενός από τα δύο φύλα και ως τέτοιο να καταχωρηθεί στη ληξιαρχική πράξη γέννησης, η οποία αλλάζει μόνο αν η αρχική καταχώρηση είναι διαφορετική από την τελική επιλογή (γνωρίζω μια γοητευτικότατη κοπέλα που ανήκε σε αυτή την κατηγορία και τώρα έχει δημιουργήσει μια θαυμάσια οικογένεια με άντρα και παιδιά). Γι αυτή και μόνο την περίπτωση και εφόσον το παιδί πρόλαβε και βαφτίστηκε πριν από αυτή την αλλαγή, υπάρχει σχετική ευχή για εκ νέου ονοματοδοσία στο παιδί εκ μέρους της Εκκλησίας (απ' αυτή την άποψη, έχω τη γνώμη ότι δεν ήταν καθόλου δόκιμο από πλευράς ενός βουλευτή να επικαλεστεί αυτή την ευχή, ως συνηγορούσα υπέρ του προς ψήφιση νομοσχεδίου, το οποίο ουδεμία σχέση έχει μ' αυτές τις περιπτώσεις).

Επίσης προβλέπεται, μέσα από δικαστική διαδικασία, η αλλαγή των στοιχείων φύλου στα επίσημα έγγραφα κάποιου από εμάς (ταυτότητα, κλπ.) όταν υπάρχει έντονο πρόβλημα ταυτοπροσωπίας, δηλαδή τα στοιχεία π.χ. ταυτότητάς μας (φωτογραφία, όνομα, φύλο) δεν αντιστοιχούν με το όλο παρουσιαστικό μας. Για να πειστεί το δικαστήριο ότι όντως υπάρχει τέτοιο πρόβλημα, απαιτούνται ιατρικές βεβαιώσεις ότι έχουν γίνει οι σχετικές χειρουργικές και άλλες επεμβάσεις, ώστε να είναι δυσχερής η αναγνώριση του προσώπου με το ήδη καταχωρημένο φύλο του, καθώς και ψυχιατρική γνωμάτευση που να υποδεικνύει ότι η μη αλλαγή των στοιχείων φύλου θα είναι επιβαρυντική για την ψυχική υγεία του ατόμου (αν δεν τα λέω καλά τα νομικά, συγχωράτε με και κάντε τα απαραίτητα διορθωτικά σχόλια από κάτω -θα είναι μεγάλη βοήθεια για μένα!).

Ταπεινή μου γνώμη είναι ότι το νομικό αυτό πλαίσιο, που τώρα αποτελεί παρελθόν, ήταν επαρκές για ν' αντιμετωπιστούν και τα δύο παραπάνω προβλήματα (βιολογικό και ταυτοπροσωπίας).
Διαφορετική, όμως, ήταν η γνώμη των συντακτών του νομοσχεδίου, οι οποίοι θεώρησαν ότι η παραπάνω διαδικασία έπρεπε ν' αλλάξει. Συγκεκριμένα, τα πειστήρια που απαιτούσε, καταργούνται, εφόσον, σύμφωνα και με σχετική έκθεση του ΟΗΕ, θεωρούνται "ακρωτηριασμός" της προσωπικότητας του ατόμου.
Επ' αυτού έχω να σχολιάσω ότι εδώ έχουμε την έξω από κάθε λογική "εγκαινίαση" μιας ομάδας ανθρώπων (αυτών που θα κάνουν χρήση του νόμου) που έχουν ανοσία σε όλα τα ψυχικά νοσήματα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την κρίση τους, όσον αφορά τη λήψη μιας τόσο σημαντικής απόφασης, όπως είναι η επιλογή ταυτότητας φύλου (μήπως να εξαιρεθούν και από τη σχετική εξέταση προκειμένου να γίνουν δεκτοί για πρόσληψη στο Δημόσιο, αφού a priori είναι ψυχικά υγιείς;)!
Προσωπικά, αν ανήκα στην κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ, θα ζητούσα να παραμείνει ειδικά αυτή η ψυχιατρική γνωμάτευση για δύο λόγους. Πρώτον, για να προστατεύεται το οποιοδήποτε άτομο από τα αποτελέσματα μιας απόφασης που θα πάρει επειδή πάσχει από κάποιο ψυχικό νόσημα και όχι επειδή το θέλει πραγματικά (ούτε διαθήκη δεν ισχύει, αν αποδειχτεί ότι αυτός που την συνέταξε δεν είχε "σώας τας φρένας" -όσοι έχουν συγγενείς με άνοια, καταλαβαίνουν ότι αυτό γίνεται για προστασία της πραγματικής επιθυμίας του ίδιου του διαθέτη).
Δεύτερον, γιατί δεν θα ήθελα να δυσφημείται η κοινότητά μας ότι αποτελείται από ψυχικά διαταραγμένα άτομα (δεν χρειάζονται και πολλές περιπτώσεις για να "σου βγει το όνομα", ξέρετε).
Αλλά και στο άλλο θέμα, της ταυτοπροσωπίας, η μη απαίτηση εμφανισιακών στοιχείων που θα αποδείκνυαν ότι όντως υπάρχει κάποιο πρόβλημα που πρέπει να λυθεί, μπορεί να οδηγήσει στο ίδιο πρόβλημα από την ...ανάποδη.
Αν, δηλαδή, εγώ, διατηρώντας τα ανδρικά χαρακτηριστικά, ασκήσω το δικαίωμα που μου δίνει ο νόμος και αλλάξω τον χαρακτηρισμό φύλου μου στην ταυτότητα σε "θήλυ", δεν θα υπάρχει το ίδιο πρόβλημα ταυτοπροσωπίας από τον υπάλληλο που θα περιμένει να δει γυναίκα και θ' αντικρίζει κάποιον μ' εμφάνιση ...νταλικέρη;
Επιπλέον, αν και δεν μπορώ να το πω με σιγουριά γιατί δεν έχω τέτοιες τάσεις, πιστεύω ότι είναι αυτονόητο ότι, εφόσον αισθάνομαι ν' ανήκω σ' ένα άλλο από το βιολογικό μου φύλο, επιθυμώ να έχω και τα χαρακτηριστικά αυτού του φύλου.
Το παραπάνω θέμα έχει πολλαπλές προεκτάσεις, όσον αφορά την κατάχρηση του νόμου, με δόλιους πάντα σκοπούς, αφού μπορεί να τον εκμεταλλευτεί και οποιοσδήποτε δεν αισθάνεται πραγματικά ν' ανήκει σε άλλο φύλο.
Δίνω μερικά παραδείγματα (σίγουρα υπάρχουν πολύ περισσότερα):
1. Είμαι κατά συρροήν βιαστής και, κάνοντας χρήση του νόμου, αλλάζω όλα τα έγγραφά μου, ώστε ν' αναγράφουν ότι είμαι γυναίκα, και δεν τηρείται -κατά τον νόμο- κανένα αρχείο για την αλλαγή αυτή, οπότε οι διωκτικές αρχές είναι αναγκασμένες ν' αναζητήσουν τον ένοχο και ανάμεσα σε όλες τις γυναίκες, μη γνωρίζοντας ποιες απ' αυτές προέκυψαν ως τέτοιες κάνοντας χρήση του νόμου και ποιες όχι. Το ίδιο ισχύει, φυσικά, και για άλλα αδικήματα, που δεν συνδέονται άμεσα με το φύλο. Δημιουργείται, δηλαδή, ένας μηχανισμός "ξεπλύματος" πάσης φύσεως εγκληματιών (και όχι βρώμικου χρήματος) πρώτου μεγέθους!
2. Βάσει του νόμου, δεν επιτρέπεται χρήση του για πάνω από δύο φορές. Πώς, όμως, θα γνωρίζει ο αποδέκτης της αίτησης αλλαγής ταυτότητας φύλου πόσες φορές έχει γίνει από τον αιτούντα χρήση του δικαιώματος, αφού δεν τηρείται κανένα αρχείο;
3. Είμαι και αισθάνομαι άνδρας και κάνω χρήση του νόμου για ν' αποφύγω την στράτευση, που, στη χώρα μας, είναι υποχρεωτική μόνο για τους άνδρες. Ποια δικλείδα ασφαλείας παρέχει ο νόμος γι αυτή την περίπτωση;
4. Ως γνωστόν, σύμφωνα με το σύνταγμα, για να θεωρείται κάποιος γάμος έγκυρος θα πρέπει να είναι μόνο ανάμεσα σε άτομα διαφορετικού φύλου. Γι αυτό τον λόγο και δεν μπορεί να νομοθετηθεί γάμος ομοφυλοφίλων και γι αυτό δεν επιτρέπει ο καινούριος νόμος την αλλαγή ταυτότητας φύλου σε έγγαμους (επειδή θα καταστεί αυτόματα άκυρος ο γάμος τους). Τι γίνεται, όμως, όταν είμαι άνδρας ομοφυλόφιλος και, προκειμένου να παντρευτώ τον καλό μου, δηλώσω γυναίκα; Ποιος με εμποδίζει τότε να παντρευτώ τον -κατά τον νόμο- ετερόφυλο σύντροφό μου και να έχω όλα τα δικαιώματα που απορρέουν από έναν έγκυρο γάμο, μηδέ της υιοθεσίας τέκνων εξαιρουμένης; Παρακάμπτεται και γίνεται "κουρέλι" το σύνταγμα ή όχι; Για να είμαστε ειλικρινείς και καθαρά από νομική άποψη, δεν γίνεται σε οποιαδήποτε σχέση συνύπαρξης (ακόμα και στο σύμφωνο συμβίωσης, ακόμα και μεταξύ ατόμων του ίδιου βιολογικού φύλου, ακόμα και με ...κουνέλι!), που θα νομοθετηθεί ότι συνιστά είδος οικογένειας, να μην αναγνωριστούν, αργά ή γρήγορα, πλήρη οικογενειακά δικαιώματα (συνιστά νομικό άτοπο). Γι αυτό και η κίνηση ενάντια σ' αυτό ονομάζεται "Οικογένεια = άνδρας - γυναίκα - παιδιά".
5. Στον αθλητισμό προκύπτουν ήδη άλλα προβλήματα. Στην Αμερική, νεαρή αθλήτρια της πάλης, μετά από γνωμάτευση γιατρού, έκανε τις απαραίτητες ενέργειες για αλλαγή φύλου, μεταξύ των οποίων ήταν και η λήψη ανδρογόνων στεροειδών, προκειμένου ν' αποκτήσει τα επιθυμητά ανδρικά χαρακτηριστικά. Η κοπέλα έχει αναδειχθεί ήδη δύο φορές πρωταθλήτρια νεανίδων, παρακάμπτοντας τους κανονισμούς για το ντόπινγκ, αφού ο,τι έπαιρνε το έπαιρνε για λόγους ...υγείας! Με τον δικό μας νόμο, τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα περισσότερο, αφού ένας άνδρας, με μια απλή δήλωση, θα μπορεί ν' αγωνίζεται πλέον στους αντίστοιχους με το άθλημά του αγώνες ...γυναικών! Μια νομική διάταξη, που θα επισημαίνει ότι στον αθλητισμό αυτό που μετράει είναι το βιολογικό φύλο, νομίζω ότι κρίνεται άκρως απαραίτητη.
6. Η γυναίκα μου, αστειευόμενη, μου είπε ότι σκέφτεται να κάνουμε αμοιβαία αλλαγή ταυτότητας φύλου (για να εξακολουθήσει να ισχύει ο γάμος μας), έτσι ώστε να μπορέσει, ως άνδρας πλέον, να επισκεφτεί το Άγιον Όρος! Μετά, μπορούμε να ξανακάνουμε την αλλαγή για να' ρθουμε και πάλι στα ..."ίσα" μας! Τι γίνεται σ' αυτή την περίπτωση με το από πολλών αιώνων κατοχυρωμένο -και νομικά- άβατο;
7. Είμαι χωρισμένος, με παιδιά, και κάνω αλλαγή ταυτότητας φύλου. Κατά το νόμο, διατηρώ στο ακέραιο όλες τις προηγούμενες υποχρεώσεις μου απέναντι στα παιδιά μου, μεταξύ των οποίων είναι και να τους παρέχω το σωστό ανδρικό πρότυπο, απαραίτητο για την ομαλή ψυχοσωματική τους ανάπτυξη. Πώς ακριβώς θα το κάνω αυτό, με το νέο μου φύλο, μου είναι δύσκολο να το καταλάβω ...
   Νομίζω ότι, από τα παραπάνω, φαίνεται ότι ο καινούριος νόμος δημιουργεί πολλά και μεγάλα προβλήματα, η διευθέτηση των οποίων θα οδηγούσε σε ένα καθεστώς λίγο πολύ παρόμοιο μ' αυτό που ίσχυε μέχρι τώρα (κατ' ελάχιστον, θα έπρεπε ν' αναγράφεται στα επίσημα έγγραφά μας και το βιολογικό μας φύλο).
Γιατί, λοιπόν, αυτή η αλλαγή της νομοθεσίας; Τι θ' αλλάξει στην καθημερινότητά μου, αν αύριο η ταυτότητά μου αντί για Σπυρίδων γράφει Σπυριδούλα; Μήπως θα μου συμπεριφέρονται με μεγαλύτερο σεβασμό απ' ο,τι χθες; Δεν νομίζω (εδώ να σημειώσω ότι γνωρίζω έναν νεαρό ομοφυλόφιλο, που, σχολιάζοντας το εν λόγω νομοσχέδιο, είπε πάνω κάτω ότι είναι "μια μπούρδα και μισή" και δεν τον απασχολεί καθόλου αν θα ψηφιστεί ή όχι)...
Κατά τη γνώμη μου, η ρευστότητα της οποιασδήποτε ταυτότητάς μας (εθνικής, θρησκευτικής, ιστορικής, ταξικής, φύλου) ένα μόνο σκοπό έχει: να μας καταστήσει μια άμορφη μάζα, εύκολη προς χειρισμό από τον οποιονδήποτε θέλει να μας εκμεταλλευτεί (και δεν θα μπω σε συνομωσιολογίες για το ποιος μπορεί να είναι αυτός).
Ελπίζω, όπως έγραψα και στην αρχή, οι απόψεις μου να έγιναν αφορμή γόνιμου προβληματισμού και να μην έθιξαν κάποιον συνάνθρωπό μας (ειλικρινά, θα στεναχωρηθώ αν συνέβη κάτι τέτοιο).

          Τέλος, σας παραθέτω δύο κείμενα που καταδεικνύουν περίτρανα τα παραπάνω και τα οποία, διαβάζοντάς τα, θα απορήσετε για τη νομική προχειρότητα που διακρίνει το εν λόγω νομοσχέδιο.

      Το ένα κείμενο είναι της Επιτροπής Βιοηθικής της Εκκλησίας της Ελλάδος (βλ. εδώ) και το άλλο του προέδρου της Ανωτάτης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος, που είναι δικηγόρος (βλ. εδώ).

Είναι και τα δύο από τα λίγα νηφάλια και ουσιαστικά κείμενα που έχω διαβάσει γι αυτό το θέμα, για το οποίο τόσες «κραυγές» ακούγονται απ’ όλες τις πλευρές…